Theo thông báo từ Hiệp hội Boxing Quốc tế (IBA), họ có đầy đủ cơ sở, bằng chứng để kết luận 2 võ sĩ Imane Khelif (Algeria) và Lin Yu Ting (Đài Bắc Trung Hoa) là nam giới. Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) biết điều này, nhưng vẫn cho 2 VĐV trên tranh tài ở Olympic Paris 2024.
Trong buổi tối 5/8, rạng sáng 5/8 theo giờ Việt Nam, Hiệp hội Boxing Quốc tế (IBA) đã đưa ra những bằng chứng. Họ chứng minh 2 võ sĩ Imane Khelif (Algeria) và Lin Yu Ting (Đài Bắc Trung Hoa) là nam theo quy định hiện hành. Dưới đây là một số thông tin đáng chú ý được IBA công bố.
Imane Khelif thi đấu tại các giải thuộc IBA từ năm 2018, còn Lin Yu Ting là từ năm 2017. Ban chấp hành hiện tại của IBA chỉ được kiện toàn từ tháng 12/2020, và giải đầu tiên họ tổ chức là Giải vô địch Boxing nữ thế giới 2022. IBA không bình luận gì về ban chấp hành giai đoạn trước, vì có nhiều quan chức bị chính IBA cấm hoạt động sau này.
Imane Khelif và Lin Yu Ting không bị cấm thi đấu vì nồng độ hormone nam cao vượt ngưỡng. Họ bị cấm vì có nhiễm sắc thể là nam giới. Quyết định xét nghiệm giới tính của Imane Khelif và Lin Yu Ting được đưa ra sau khi có quá nhiều ý kiến từ HLV, VĐV các nước trong giai đoạn 2022-2023.
Ngày 17/5/2022, IBA lấy mẫu máu đầu tiên để xét nghiệm giới tính của cả hai. Phòng lab tại Istanbul có báo cáo kết quả vào ngày 24/5/2022, sau khi Giải vô địch Boxing nữ thế giới 2022 kết thúc. Kết quả cho thấy cả hai võ sĩ có nhiễm sắc thể nam, không phù hợp với tiêu chuẩn tham dự Boxing nữ tại các giải do IBA tổ chức.
Tại Giải vô địch Boxing nữ thế giới 2022, Imane Khelif giành HCB, còn Lin Yu Ting giành HCV. Nhưng ở thời điểm đó, họ không bị tước huy chương. Theo IBA, quyết định này được đưa ra bởi việc chỉ xét nghiệm đúng 1 lần chưa đủ cơ sở kết luận. Việc có nhầm lẫn là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Các luật sư khuyên IBA thận trọng và liên hệ với Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) để trao đổi về trường hợp này.
IBA sau đó thông báo cho đại diện của IOC về trường hợp của 2 võ sĩ trên, nhưng không nhận được phản hồi nào. Sau khi nhận thêm tư vấn, IBA tiếp tục tiến hành xét nghiệm kiểm tra lần thứ 2. Việc kiểm tra giới tính của 2 võ sĩ trên được tiến hành ở một quốc gia trung lập, và trong khuôn khổ một giải đấu do IBA tổ chức trong năm 2023.
Tại Giải vô địch Boxing nữ thế giới 2023 (tổ chức ở New Delhi, Ấn Độ), Imane Khelif và Lin Yu Ting đồng ý lấy mẫu xét nghiệm kiểm tra giới tính trước trận đấu đầu tiên. IBA lấy mẫu máu của họ vào ngày 17/3/2023. Đến ngày 23/3, phòng lab tại New Delhi có báo cáo kết quả, với kết luận tương tự: Hai võ sĩ trên là nam giới.
Ngày 24/3/2023, Tổng thư ký kiêm Chánh Văn phòng IBA vào thời điểm đó là ông George Yerolimpos đã thông báo với 2 võ sĩ Imane Khelif và Lin Yu Ting. Họ không đáp ứng tiêu chuẩn giới tính của VĐV tham gia Boxing nữ. Cả hai nhận được một bản sao kết quả xét nghiệm, và có quyền kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao quốc tế trong vòng 21 ngày.
Imane Khelif và Lin Yu Ting đều biết về kết quả xét nghiệm. Họ thậm chí đã ký vào văn bản xác nhận. Đến ngày 26/3/2023, đa số thành viên Ban chấp hành IBA bỏ phiếu tán đồng quyết định của Tổng thư ký kiêm Chánh Văn phòng IBA, truất quyền thi đấu 2 VĐV trên khỏi Giải vô địch Boxing nữ thế giới 2023.
IBA nhận thức rõ kết quả xét nghiệm và chi tiết vụ việc có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống cả nhân của 2 võ sĩ. Ngoài ra, đây cũng là thông tin cá nhân cần được bảo vệ, và IBA không muốn công bố trừ khi được các VĐV đồng ý. Tuy nhiên, Imane Khelif và Lin Yu Ting đều nhận được bản sao kết quả xét nghiệm.
Cả hai võ sĩ biết kết quả xét nghiệm của IBA là có thật, không bị làm giả. Họ có quyền kháng cáo, nhưng Lin Yu Ting quyết định không dùng đến quyền này. Trường hợp của Imane Khelif và Lin Yu Ting cũng khiến IBA phải sửa một số điều luật về giới tính cho VĐV.
Trong trường hợp của Imane Khelif, vào thời điểm võ sĩ này làm đơn kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao quốc tế, một phần chi phí kháng cáo được chính IBA lo liệu. Tuy nhiên, Imane Khelif lại không trả phần còn lại, nên cuối cùng bị Tòa án Trọng tài Thể thao quốc tế bác đơn. Phía Khelif sau đó chủ động liên hệ với IBA để trao đổi thêm.
Theo quy định hiện hành của IBA, giới tính của VĐV được quy định bằng nhiễm sắc thể. Chỉ có những VĐV cùng giới tính mới được đấu với nhau. IBA có thể kiểm tra giới tính ngẫu nhiên. Trong trường hợp VĐV có giới tính khác với đăng ký ban đầu, họ sẽ nhận được thông báo và bị truất quyền thi đấu ngay lập tức.
Phía Imane Khelif có gửi lên IBA một số văn bản y tế để chứng minh mình là nữ giới. Đến ngày 23/3/2024, Ủy ban Y tế IBA có báo cáo chính thức về trường hợp của Khelif. Đến ngày 12/4, IBA thông báo cho Khelif: Ủy ban Y tế của IBA một lần nữa xác nhận Khelif là nam, nên không thể tham dự các giải đấu dành cho nữ do IBA tổ chức.
IBA cho biết họ không muốn bình luận về đời tư cá nhân của người khác. Họ cũng không quan tâm Imane Khelif và Lin Yu Ting nghĩ mình là nam hay nữ, hay giới tính của họ trên hộ chiếu (như IOC thông báo) là gì. IBA chỉ dựa trên căn cứ khoa học, và thực sự là việc mất cân bằng hormone giới tính có thể giúp 2 võ sĩ trên có rất nhiều lợi thế trong việc thi đấu Boxing nữ.
Theo IBA, việc để những võ sĩ có thể chất tương tự nam giới như Imane Khelif và Lin Yu Ting thi đấu là điều nguy hiểm cho những VĐV nữ khác. Ngoài ra, có rất nhiều thông tin cho thấy IOC đã nói dối về việc họ không nhận được thông báo nào từ IBA về trường hợp của 2 võ sĩ này. Vì thế, IBA phải đăng toàn bộ thông tin vụ việc, như một cách để tự bảo vệ mình trước truyền thông quốc tế.
Nguồn: https://thanhnien.vn/iba-dap-tra-du-doi-ioc-ve-2-vo-si-bi-nghi-ngo-gioi-tinh-ho-la-dan-ong-185240806002946227.htm
